Już sama zapowiedź, że Stany Zjednoczone mogą zakazać importu rosyjskiej ropy spowodowała wzrost ceny ropy Brent do prawie 140 USD za baryłkę, co jest najwyższym poziomem od 2008 roku.
Rosja jest największym na świecie eksporterem ropy naftowej i produktów naftowych zapewniając ok. 7% globalnej podaży. Chociaż Stany Zjednoczone nie są wiodącym nabywcą rosyjskiej ropy, ich sojusznicy prawdopodobnie znajdą się pod presją, aby również odstawić swoje gospodarki od rosyjskiej energii. Wielka Brytania już ogłosiła, że zrezygnuje z rosyjskiej ropy i jej przetworów, aczkolwiek potrwa to do końca 2022 roku. Czyli firmy mają dużo czasu na znalezienie alternatyw dla importu, który stanowi 8% popytu tego kraju.
Cena ropy
JP Morgan przewiduje, że do końca 2022 r. ropa może osiągnąć rekordową wartość 185 dolarów za baryłkę, jeśli zakłócenia w rosyjskim eksporcie potrwają tak długo, chociaż wraz z większością analityków spodziewa się średniej rocznej ceny poniżej 100 dolarów.
Już całkiem w niepamięć poszły wydarzenia sprzed dwóch lat, początku pandemii, kiedy spadek popytu spowodował, że baryłki ropy naftowej z Zachodniego Teksasu szły po cenie poniżej 0 USD, ponieważ sprzedający musieli zapłacić, aby się jej pozbyć.
USA ciągle jednak posiadają ogromne nadwyżki ropy.
Inflacja
Ponieważ ceny gazu ziemnego również osiągają rekordowe poziomy, analitycy Reuters spodziewaja się w nadchodzących miesiącach inflacji powyżej 7% po obu stronach Atlantyku, co głęboko wpłynie na siłę nabywczą gospodarstw domowych.
Z reguły każdy 10% wzrost ceny ropy w euro zwiększa inflację w strefie euro o 0,1 do 0,2 punktu procentowego. Od 1 stycznia cena ropy Brent wzrosła o około 80% w euro. W USA każdy wzrost cen ropy o 10 dolarów za baryłkę zwiększa inflację o 0,2 punktu procentowego.
Nie ma szybkiego sposobu na powstanie innych źródeł energii w perspektywie krótko- i średnioterminowej, co oznacza, że jedynym czynnikiem łagodzącym niższą podaż będzie inflacja cen tych nakładów i produktów, które od nich zależą.
W nadchodzących miesiącach istnieje duże ryzyko stagflacji lub minimalnego wzrostu w połączeniu z wysoką inflacją.
Dłuższy horyzont i trochę historii
Odnawialne źródła energii zyskają większe znaczenie w perspektywie średnio- i długoterminowej.
Sytuację poprawiłoby przeznaczenie znacznych środków na mobilność elektryczną i infrastrukturę ładowania pojazdów elektrycznych, pompy ciepła oraz poprawę efektywności cieplnej budynków.
Nadszedł więc moment, aby przypomnieć sobie, że w ciągu ostatniej dekady naukowcy i inżynierowie obniżyli koszt energii słonecznej i wiatrowej o rząd wielkości do punktu, w którym jest to jedna z najtańszych energii na Ziemi. Dotąd najlepszym powodem, aby ją wdrożyć było powstrzymanie kryzysu egzystencjalnego, jakim jest zmiana klimatu, a drugim – powstrzymanie zabijania dziewięciu milionów ludzi rocznie, którzy umierają z powodu wdychania cząstek stałych wytwarzanych przez spalanie paliw kopalnych.
Ale teraz najlepszym powodem jest to, że radykalnie zmniejsza to władzę autokratów, dyktatorów i bandytów.
W latach II wojny światowej – po inwazji Hitera na Europę – Ameryka przekształciła swoje zdolności przemysłowe w budowę czołgów, bombowców i niszczycieli. W 1941 roku w Ypsilanti w ciągu sześciu miesięcy zbudowano największy na świecie zakład przemysłowy i wkrótce co godzinę wypuszczano bombowce B-24. Bombowiec to skomplikowana maszyna składająca się z ponad miliona części. W porównaniu z nim turbina wiatrowa jest stosunkowo prosta. W Michigan firma produkująca kaloryfery przeksztalciła się w producenta stalowych hełmów, a fabryka gumy w producenta wkładek do tych hełmów. Zaś firma, która wyprodukowała tkaninę do siedzeń dla Forda, przestała to robić i zaczęła wytwarzać spadochrony.
Oczywiście, Rosja ma znaczące zasoby surowców do urządzeń energii odnawialnej, od których świat zachodu będzie odcięty, ale to tylko pobudzi poszukiwanie substytutów.
Można wytwarzać energię wolną od węgla również za pomocą energii jądrowej. Teraz Niemcy prawdopodobnie żałują swojej decyzji o pośpiesznym zamknięciu swoich reaktorów w następstwie wypadku w Fukushimie. Ale trwająca właśnie wojna rosyjsko-ukraińska przypomina tę zaletę energii odnawialnej, którą jest jej szeroka dystrybucja. Jest znacznie mniej węzłów centralnych, które można zaatakować pociskami samosterującymi i pociskami artyleryjskimi. Celowanie w reaktory jest dość łatwe, ale prowadzenie czołgu przez Europę od jednego panelu słonecznego do drugiego jest dużo trudniejsze.
Niektóre grupy interesów wykorzystują zakaz rosyjskiej ropy i gazu do rozbudowania swoich możliwości wydobywczych i windowania cen, ale w interesie społeczeństw jest generalnie zmiana paradygmatu energetycznego, choć nie zdarzy się to w ciągu roku.
Warto też pamiętać, że główny rynek pochodnych ropy i gazu (kontrakty terminowe) znajduje się w Chicago i tam średnio dziennie obrót Crude Oil i Brent Oil jest znacznie większy niż roczne wydobycie ropy. To tam kształtowane są ceny, a poziom ich w zasadniczym stopniu oderwał się od kosztów wydobycia i jest wynikiem gry popytu i podaży spekulantów, którzy w niewielkim stopniu zwracają uwagę na informacje płynące z gospodarki realnej.