OECD opublikowała wytyczne w sprawie wpływu pandemii COVID-19 na ceny transferowe (dalej: Wytyczne). Wytyczne stanowią konsensus wypracowany w gronie 137 krajów członkowskich OECD (w tym przez Polskę) w sprawie stosowania zasady ceny rynkowej w świetle pandemii COVID-19.
Wytyczne prezentują wskazówki w zakresie czterech obszarów: (i) analiz porównawczych, (ii) alokacji strat i specyficznych kosztów ponoszonych w związku z pandemią, (iii) rządowych programów wsparcia oraz (iv) uprzednich porozumień cenowych (APA).
Wskazówki OECD maja pomóc podatnikom dokonać analizy wpływu pandemii COVID-19 na zawierane przez nich transakcje kontrolowane. Jednakże, jak to zostało wielokrotnie podkreślone w tym dokumencie – każdy przypadek wymaga indywidualnej i szczegółowej analizy.
Analizy porównawcze
- Podatnicy powinni wnikliwie przeanalizować wpływ pandemii COVID-19 na swoją działalność biznesową przed jakąkolwiek zmianą cen transferowych, tj. powinni zweryfikować czy pandemia wpłynęła na ich działalność i w jakim stopniu. Niedopuszczalne jest podejście zakładające, że w każdym przypadku konieczna jest zmiana cen transferowych w związku z wybuchem pandemii COVID-19.
- Skutki COVID-19 mogą powodować konieczność zaktualizowania danych porównawczych. Aktualizacja analizy porównawczej nie będzie jednakże konieczna pomimo materializacji potencjalnych ryzyk, o ile cena w transakcji została ustalona „z góry” na kilka lat, a umowa pomiędzy stronami pozostaje w mocy.
- W sytuacji, gdy konieczna jest aktualizacja analizy porównawczej, podatnicy staną przed problemem pozyskania wiarygodnych danych ilustrujących wpływ pandemii na działalność ich branży/ porównywalnych podmiotów z uwagi na naturalne ograniczenia w dostępie do danych finansowych, wynikające z terminów sprawozdawczości statutowej i publikacji sprawozdań finansowych.
- OECD wskazuje, że w takiej sytuacji można oszacować wpływ pandemii na ceny w transakcji kontrolowanej m.in. poprzez: analizę odchyleń danych rzeczywistych względem danych zawartych w budżecie podatnika ustalonym na 2020 r., analizę zmiany wolumenu dostaw produktów podatnika, analizę zmiany wykorzystania mocy produkcyjnych podatnika, analizy branżowe itp.
- Może również wystąpić konieczność przeanalizowania podmiotów zakwalifikowanych uprzednio do finalnej próby porównawczej, czy w świetle pandemii COVID-19 wciąż stanowią właściwe dane porównawcze.
- Nie ma podstaw do wykluczania z analiz porównawczych podmiotów ponoszących straty w przypadku, gdy podmioty te stanowią wiarygodne dane porównawcze tj. podmioty ponoszą porównywalne ryzyka i pandemia COVID-19 wpłynęła na ich działalność w podobny sposób jak w przypadku podmiotu badanego.
- Wytyczne wskazują także na możliwość weryfikacji rynkowego charakteru cen transferowych względem wyznaczonego przedziału rynkowego i dokonanie ewentualnych korekt za dany rok w momencie, gdy dane porównawcze będą już dostępne np. w trakcie 2021 roku.
Alokacja strat i specyficznych kosztów ponoszonych w związku z pandemią COVID-19
- Alokacja strat / podział specyficznych kosztów powinny odbywać się zgodnie z zasadą ceny rynkowej. Potencjalną alokację strat należy poprzedzić wnikliwą analizą podziału funkcji, aktywów i ryzyk pomiędzy podmioty powiązane uczestniczące w danej transakcji przed wybuchem pandemii COVID-19. Dla przykładu, nie będzie zasadne ponoszenie strat w długim terminie przez podmiot funkcjonujący w oparciu o model o ograniczonym ryzyku (np. producent lub dystrybutor), jeśli podmiot ten przed wybuchem pandemii nie ponosił ryzyka rynkowego lub innych znaczących ryzyk. OECD nie wyklucza jednak ponoszenia strat w krótkim terminie przez podmioty, które ponoszą część ryzyka rynkowego i które wskutek pandemii doświadczyły mocnego spadku popytu na swoje produkty.
- Podziału kosztów należy dokonać w sposób, w jaki dokonałyby tego podmioty niepowiązane. Co do zasady – strona transakcji, która pełni funkcje lub ponosi ryzyka związane z określonymi kosztami, powinna być nimi obciążona.
- Pewne koszty poniesione w trakcie pandemii de facto wynikają ze sposobu prowadzenia działalności i „ewolucji” biznesu, np. koszty wdrożenia narzędzi umożliwiających przeprowadzenie wideokonferencji prawdopodobnie zostałyby poniesione przez podmioty powiązane w długim terminie, a zatem powinny obciążać faktycznych użytkowników.
- Należy dokonać analizy, czy koszty poniesione w związku z pandemią COVID-19 powinny być włączone do bazy kosztowej i czy powinny podlegać narzutowi zysku.
Rządowe programy wsparcia
· Jak wskazuje OECD, rządowe programy wsparcia uruchomione w związku z pandemią COVID-19 są elementem specyfiki danego rynku, który może mieć wpływ zarówno na transakcje kontrolowaną, jak też na ocenę wiarygodności danych porównawczych.
· Podatnicy powinni dokładnie zweryfikować: (i) czy otrzymane wsparcie rządowe wpłynęło na transakcję kontrolowaną, (ii) czy ten wpływ był istotny oraz (iii) w jaki sposób podmioty niezależne mogłyby uwzględnić pomoc rządową w kalkulacji cen.
· Otrzymanie pomocy rządowej, nawet gdy eliminuje negatywny wpływ pandemii COVID-19 na podatnika, nie oznacza zmiany profilu ponoszonego ryzyka w transakcji kontrolowanej i nie powinno stanowić w sposób automatyczny podstawy do zmiany ceny. Każda zmiana ceny powinna być poprzedzona wnikliwą analizą powyżej opisanych kwestii.
· Najlepszym sposobem prawidłowego uwzględnienia wykorzystania rządowych programów wsparcia w analizach porównawczych jest odniesienie się do lokalnych danych porównawczych, które będą w największym stopniu odzwierciedlać specyfikę pomocy rządowej w określonym kraju. Konieczna jest również weryfikacja ujęcia księgowego otrzymanego wsparcia w przypadku podmiotów zakwalifikowanych do próby.
Uprzednie porozumienia cenowe (APA)
· Obecnie obowiązujące uprzednie porozumienia cenowe
o Pandemia COVID-19 nie jest powodem do utraty mocy istniejących APA. Pandemia COVID-19 może jedynie doprowadzić do naruszenia krytycznych założeń decyzji APA.
o OECD zachęca podatników do maksymalnej transparentności i podejmowania kontaktu z administracją skarbową jak najwcześniej, aby poinformować o możliwości naruszenia określonych założeń krytycznych, celem jak najwcześniejszego wypracowania optymalnego rozwiązania. Wśród potencjalnych rozwiązań OECD wskazuje: (i) zmianę decyzji APA, (ii) wygaśnięcie decyzji APA, (iii) unieważnienie decyzji APA.
o Podatnicy nie powinni w sposób celowy dążyć do unieważnienia APA. Podatnicy powinni aktywnie współpracować z administracją skarbową, aby utrzymać decyzję APA w mocy.
· Nowe uprzednie porozumienia cenowe
o OECD zachęca administracje skarbowe do aktywności i umożliwienia występowania o APA w dobie pandemii COVID-19. Nowe decyzje APA powinny być na tyle elastyczne, aby zapewnić podatnikowi ochronę zarówno w czasach pandemii COVID-19, jak i po jej zakończeniu.
o OECD zaleca administracjom podatkowym wdrożenie rozwiązań umożliwiających przebieg postępowań w sprawach APA w trakcie pandemii, np. wideokonferencji, telekonferencji, elektronicznego obiegu dokumentów.
Podsumowanie przygotowane przez firmę doradczą WTS&Saja.